Central Bank of Brazil (BCB) ได้สั่งระงับกิจกรรมทุกอย่างของธนาคาร Banco Master (สถาบันการเงินขนาดกลาง) อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่18 พฤศจิกายน 2025 และประกาศให้Banco Master เข้าสู่สถานะ “Extrajudicial Liquidation” (ชำระบัญชีล่วงหน้า/ปิดกิจการ) พร้อมแต่งตั้งผู้ชำระบัญชี(liquidator) รับมือการเคลียร์หนี้พร้อมกันนี้ทางตำรวจของบราซิลได้ดำเนินการจับกุมผู้ถือหุ้นใหญ่และผู้บริหารหลายคน โดยมีข้อกล่าวหาการออกตราสารเครดิตปลอม การบริหารโดย ประมาท และสมคบคิดทางการเงินหลังพบข้อสงสัยและหลักฐานทางการเงินอย่างร้ายแรง

ธนาคารกลางระบุเหตุผลสำคัญของการปิดกิจการว่า Banco Master มีปัญหาสภาพคล่อง (liquidity pressures) ที่สะสมมานาน การไม่สามารถปฏิบัติตามข้อกํากับ และมีการพบข้อผิดปกติด้านการเงินอย่างรุนแรง 

สาเหตุของปัญหา ทำไม Banco Master ถึงล้ม

พบปัจจัยสำคัญดังนี้ : 

• การให้ผลตอบแทนสูงเกินจริง : Banco Master เสนอดอกเบี้ย/ผลตอบแทนของ certificates of deposit (CDBs) สูงมากกว่าอัตราตลาดปกติหลายเท่า เพื่อดึงเงินฝาก แต่ต้องแลกกับความ เสี่ยงสูง และนำไปลงทุนในโครงการ/สินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงสูง เช่น หนี้ด้อยคุณภาพ หรือ สินทรัพย์ที่ประเมินมูลค่าได้ยากหรือไม่ชัดเจน
• โครงสร้างทุนไม่แข็งพอ และสภาพคล่อง อ่อนแอ : เมื่อสถานการณ์ทางเศรษฐกิจหรือ ความเชื่อมั่นเปลี่ยน ธนาคารไม่มีทุนสำรอง เพียงพอ และไม่สามารถหาแหล่งเงินทุนใหม่ได้ตามที่ต้องการ
• ความไม่ชอบด้วยกฎหมาย / ความผิดปกติทางบัญชี/ การทุจริต : คณะผู้บริหารถูกกล่าว หาว่าออกตราสารเครดิตปลอม และใช้สินทรัพย์อ้างอิงที่ไม่มีจริง เพื่อแสดงผล ประกอบการที่ดีเกินจริง และดึงเงินลงทุน
• พึ่งพาการขายตราสารหนี้แทนเงินฝากธรรมดา : กลยุทธ์การเติบโตของธนาคารเน้นตราสารหนี้/ ผลิตภัณฑ์ที่ให้ผลตอบแทนสูง แทนการใช้ฐานเงินฝากทั่วไป ทำให้เมื่อวิกฤติเกิด คนอาจถอนทุน ออกหรือไม่ต่ออายุทำให้เกิดสภาวะที่ผู้ถือภาระผูกพันแห่ถอนหรือไม่ต่ออายุหนี้พร้อมกัน (run on liabilities)

ผลกระทบต่อผู้ฝาก นักลงทุน และระบบการเงิน 

• ธนาคารถูกปิด ทุกบริการหยุดชะงักทันที
• ผู้ฝากและนักลงทุนที่ถือเงินฝาก/ตราสารกับ ธนาคารกลายเป็นเจ้าหนี้ที่ต้องรอเคลียร์ทรัพย์สินตามกระบวนการชำระบัญชี
• สถาบันประกันเงินฝากประเทศบราซิล (Fundo Garantidor de Créditos : FGC) เข้ามารับภาระคุ้มครองผู้ฝากตาม เงื่อนไข: ครอบคลุมเงินฝากที่อยู่ในวงเงิน คุ้มครอง
• ความเสียหายด้านความเชื่อมั่น: สะท้อนให้เห็นความเสี่ยงของโมเดลการทำธุรกิจธนาคารที่เติบโต เร็ว และตราสารหนี้ให้ผลตอบแทนสูง อาจลดความเชื่อมั่นของประชาชนต่อตลาดเงิน/ธนาคารได้หากไม่มีการกำกับดูแลที่เข้มข้น

บทบาทของ FGC ในกรณีBanco Master (2025)

• FGC เป็นองค์กรเอกชน (private nonprofit entities) ที่ทำหน้าที่คุ้มครองเงินฝากของผู้ฝาก ใน กรณีธนาคารถูกปิดกิจการ หรือ liquidate โดยหน่วยงานกำกับของรัฐ
• สินทรัพย์และบัญชีฝากเงินที่FGC รับประกัน ได้แก่บัญชีออมทรัพย์บัญชีฝากประจำCDB/RDB LCI/LCA (Real Estate/ Agribusiness Letters of Credit) เงินฝากระยะสั้น/ระยะยาว
• วงเงินคุ้มครองปกติของ FGC คือ “สูงสุด R$ 250,000 (เรียล)” ต่อบุคคลต่อสถาบัน การเงินหนึ่งแห่ง (ประมาณ 1.5 ล้านบาท)
• จำนวนเงินที่จะต้องจ่ายคืนประมาณ 8 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (USD 8 Billion) จำนวนผู้ฝากที่ประมาณ 2 ล้านคน
• ลูกค้าของ Banco Master ที่มีเงินฝากในวงเงินคุ้มครอง จะได้รับการจ่ายคืนโดย FGC ตาม กระบวนการ (เงินต้น + ดอกเบี้ยจนถึงวัน liquidation) ผ่าน App และระบบ payout ของ FGC
• กรณีที่มีเงินเกินกว่า 250,000 เรียล ส่วนที่เกินไม่ได้คุ้มครองโดย FGC ผู้ฝากต้องเข้าสู่กระบวนการชำระบัญชีและรอรับคืนตามลำดับเจ้าหนี้(creditors) ที่อาจกินเวลาหลายปี